Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Milletlerarası Sıhhat Tüzüğü Acil Durum Komitesi, maymun çiçeği (mpox) virüsünün Afrika kıtasında yayılmaya başlayarak hadiselerin tehlikeli boyutta artmaya başlaması sebebiyle acil olarak toplandı.
Afrika Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (Africa CDC) dün son durumla ilgili yaptığı açıklamada halk sıhhati açısından acil durum ilan ettiğini açıklamıştı. DSÖ bugün mpox virüsünün yayılması ve memleketler arası acil durum ilan edip etmemek konusunda görüşmek için acil olarak toplandı.
DHA’nın aktardığına nazaran, yapılan açıklamada şu ana kadar bildirilen 14 binden fazla olay ve 524 mevtin olduğu kaydedildi.
‘VAKALAR KIYMETLİ ÖLÇÜDE ARTTI’
DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus açıklamasında, şu tabirleri kullandı:
“Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde on yıldan fazla bir müddettir mpox rapor ediliyor ve her yıl bildirilen hadiselerin sayısı bu devirde istikrarlı bir formda arttı. Geçen yıl bildirilen olaylar değerli ölçüde arttı ve bu yıl şu ana kadar bildirilen hadiselerin sayısı şimdiden 14 binden fazla hadise ve 524 mevtle geçen yılın toplamını aştı. Temel olarak cinsel ağlar yoluyla yayıldığı görülen 1b sınıfının tespit edilmesi bilhassa tasa vericidir ve bu Acil Durum Komitesini toplama kararımın ana nedenlerinden biridir. Geçen ay, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne komşu olan ve daha evvel mpox bildirmemiş dört ülkede yaklaşık 90 klad 1b hadisesi rapor edildi: Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda.
BAĞIŞÇILARA ÇAĞRI
DSÖ, bu salgınların etkenlerini anlamak ve ele almak için etkilenen ülkelerin hükümetleri, Afrika CDC’si, STK’lar, sivil toplum ve öteki ortaklarla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, sürveyans, hazırlık ve müdahale faaliyetlerini desteklemek için başlangıç olarak 15 milyon ABD Doları gerektiren bölgesel bir müdahale planı geliştirmiştir. Bu müdahaleyi finanse etmek için DSÖ Acil Durumlar Acil Durum Fonu’ndan 1,45 milyon ABD Doları fiyatında fon sağladık ve önümüzdeki günlerde daha fazlasını özgür bırakmayı planlıyoruz. Ayrıyeten bağışçılardan müdahale planının geri kalan kısmını finanse etmeleri için davette bulunuyoruz.”
‘TAVSİYE ALMAK İÇİN KOMİTEYİ TOPLADIM’
Acil durum toplantısında ayrıyeten virüs için aşı çalışmaları ve temini konusunda ise, şu açıklamalarda bulundu:
“Bildiğiniz üzere, mpox için iki aşı, DSÖ’nün Bağışıklama Konusunda Stratejik Müşavere Uzmanları Kümesi tarafından tavsiye edilmektedir ve ayrıyeten, Nijerya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti dahil olmak üzere, DSÖ listesinde yer alan ulusal düzenleyici otoriteler tarafından da onaylanmaktadır. Geçen hafta, şimdi kendi ulusal düzenleyici onayını vermemiş olan düşük gelirli ülkeler için aşıya erişimi hızlandıracak olan mpox aşıları için Acil Kullanım Listesi sürecini başlattım. Acil Durum Kullanım Listesi ayrıyeten Gavi ve UNICEF üzere ortakların dağıtım için aşı tedarik etmesine de imkan tanır. DSÖ, aşı bağışları konusunda bizimle birlikte çalıştıkları için Üye Devletlere ve aşı üreticilerine minnettardır. Teşhis, aşı, klinik bakım materyalleri ve başka araçlara adil erişimi kolaylaştırmak için tüm ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Doğu ve orta Afrika’da yayılan salgının ve Afrika içinde ve dışında memleketler arası yayılma potansiyelinin ışığında, salgının memleketler arası değeri haiz bir halk sıhhati acil durumunu temsil edip etmediği konusunda bana tavsiyelerde bulunmak üzere Memleketler arası Sıhhat Tüzüğü kapsamındaki bu Acil Durum Komitesi’ni topladım.
Geçen yıl evvelki mpox PHEIC’in sona erdiğini ilan ettiğimde, UST kapsamında önümüzdeki hafta sona erecek olan daimi tavsiyelerde bulundum. Ülkelerin kronik mpox riskine cevap vermelerini desteklemek gayesiyle bu kontratları bir yıl daha uzatmaya karar verdim.”
MPOX VİRÜSÜ NASIL BULAŞIYOR?
Mpox virüsü, fizikî temas ve enfekte olmuş hayvanlardan bulaşıyor. Virüsün neden olduğu beden döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve gibisi eşyaları kullanmak ve beden sıvılarıyla temas etmek en kıymetli bulaşma nedenleri ortasında yer alıyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzeri kabarcıklara neden oluyor.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)