Suriye’nin ikinci büyük kenti Halep’te Alevi toplumunun kıymetli tarihi kişiliklerinden Hüseyin bin Hamdan el-Hasibi’nin türbesine düzenlendiği ve türbe vazifelilerinin öldürüldüğü imajların yayımlanması birçok kentte Alevi kümeleri harekete geçirdi. Hücumun, Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve müttefik kümelerin 30 Kasım’da Halep’i ele geçirmesinin çabucak akabinde düzenlendiği, imajların Şam’ın ele geçirilerek süreksiz hükûmetin vazifeye gelmesinden evvel çekildiği sav ediliyor. Suriye Geçici Enformasyon Bakanı Muhammed el Ömer, Halep’te türbenin yakıldığına dair dolaşan görüntünün eski olduğunu ve yeni idarenin misyona gelmesinden sonra misal bir olayın kaydedilmediğini savundu.
Gösteri ve protestolara yapılan müdahaleler sonrası başlayan taarruz ve çatışmalar ülkenin birçok bölgesine yayıldı. Alevilerin reaksiyonunu bastırmak için başta başşehir Şam, Lazkiye ve Tartus olmak üzere askerî güçler sevk edildi. Kümelere müdahale sonrası güvenlik güçlerinin sivillere ateş açtığı ileri sürülürken ülke genelinde devrik Beşar Esad idaresine sadık Şebbiha kümelerine yönelik insan avı başlatıldı.
Golan Tepeleri’nden Suriye’nin güneyine giren ve bölgede adım adım ilerleyen İsrail askeri güçlerine IŞİD taraftarları tarafından silahlı akın düzenlendi. İsrail’in bölgeden çıkması hedefiyle yapılan protesto şovları sonrası düzenlenen silahlı atağın akabinde İsrail tankları yerleşim bölgelerine girdi. Ülkenin kuzeyinde ise Türkiye dayanaklı Suriye Ulusal Ordusu (SMO) ile PYD/DSG (Demokratik Suriye Güçleri) silahlı kümeleri ortasında başlayan çatışmalar şiddetlenerek sürüyor. Kobani ile Münbiç ortasında bulunan Tişrin barajı ile stratejik kıymetteki Karakozak köprüsünü ele geçirmek maksadıyla hücumlarını arttıran SMO kümelerine karşı PYD/DSG kümelerinin karşı akın başlatması sonrası çatışmalar geniş alanlara yayıldı. Karşı atak sonrası çekildikleri Fırat’ın batısına giren PYD/DSG kümelerinin, Münbiç’e gerçek ilerlediği ileri sürüldü.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) haberine nazaran, kimliği bilinmeyen silahlı bireyler, Halep’in Meyselun bölgesinde bulunan “Ebu Abdullah el-Hüseyin el-Hasibi” türbesine akın düzenleyerek türbede misyonlu beş kişiyi öldürdü. Manzaranın toplumsal medyada paylaşılması sonrası Humus, Hama, Tartus ve Lazkiye’de Aleviler başta olmak üzere Dürzî ve Hıristiyanların da içinde yer aldığı kalabalık azınlık kümeleri, protesto şovları düzenledi. Şovların kısa müddette başşehir Şam ve öbür kentlere sıçraması sonrası Suriye’nin yeni idaresi, şovları dağıtmak ve kalkışmaları bastırmak hedefiyle ağır silah takviyesinde silahlı kümeler sevk etti. Silahlı kümelere yönelik akınlar yapılması sonrası göstericilere karşı silah kullanıldı. Yaşanan olaylarda onlarca kişi ömrünü yitirip yaralandı. Olayların yaşandığı merkezlerde süreksiz hükûmet tarafından sokağa çıkma yasağı ilan edilirken destek güçlerinin olay merkezlerine ulaşması sonrası ülke genelinde Şebbiha (Esad ailesine sadık olan paralı askerler) avı başlatıldı. Operasyonlar kapsamında gözaltına alınanların sayısı binlerle tabir edildi.
Türbe saldırısı eski mi?
Olayları yatıştırmak hedefiyle harekete geçen süreksiz hükûmet ismine yapılan açıklamada, türbeye yönelik yapılan atağın eski olduğu açıklandı. Suriye Geçici Enformasyon Bakanı Muhammed el Ömer, Halep’te türbenin yakıldığına dair dolaşan görüntünün eski olduğunu ve yeni idarenin vazifeye gelmesinden sonra benzeri bir olayın kaydedilmediğini savundu. Açıklamada, “Hükûmet, Suriye halkını toplumun her kesitinden birleştiren ulusal ve insani bir miras olarak gördüğü tüm dini ve tarihi yerleri muhafaza ve her türlü taarruzdan koruma etme konusundaki tam kararlılığını teyit eder” denildi. Şam idaresi tarafından yapılan açıklamalarda, yeni idaresi protesto şovlarından İran İhtilal Muhafızları ve Lübnan Hizbullahı mensuplarını sorumlu tuttu.
İran’a “Suriye’de kaos yayma” suçlaması
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Suriye’de yeni idareye ait dün bir açıklama yaparak, ”Suriye’de zafer kazandığına inananlar sabırlı olmalıdır, çünkü gelecekte, pek çok gelişme yaşanacak” demişti. Erakçi’nin açıklamasına reaksiyon gösteren Suriye’nin Geçici Yönetimi Dışişleri Bakanı Es’ad eş-Şeybani ise İran’ı Suriye halkının iradesine, ülkenin egemenliğine ve güvenliğine hürmet duymasını istedi. Şeybani, bahse ait açıklamasında, “Onları Suriye’de kaos yaymaktan men ediyor ve son açıklamaların sonuçlarından sorumlu tutuyoruz” tabirini kullandı.
Humus’ta çatışma
“Başlarındaki sarıkla asacağız”
Suriye’de süreksiz idarenin askeri güçleri protesto şovlarının yapıldığı birçok kent ve kasabada kapsamlı operasyonlar yaparken Suriye’nin kuzeyi ve batısından da HTŞ ve SMO silahlı kümeleri, gerginliğin sürdüğü bölgelere destek güç sevk etti. HTŞ’nin tesirli ekran yüzlerinden Cemil Hasan ise canlı yayında gösterici kümeleri tehdit etti. Sokağa çıkan protestocu kümeleri, “İran ve Esad’tan arda kalanlar” olarak tanımlayan Hasan, “Sokağa çıkan herkes yeterli bilsin, tüm askeri güçlerimiz devrede ve sizleri en ağır formda cezalandıracağız. Humus, Lazkiye ve Tartus’ta huzur operasyonu başlatmış durumdayız. İran’ın talimatlarını yerine getirenleri başlarındaki sarıkla asacağız” dedi.
IŞİD’ten İsrail askerlerine ateş
Golan Zirveleri’nde denetimi sağlayarak Suriye’nin güneyindeki Kuneytra ve Dera kentlerinde geniş bir alanda konuşlanan İsrail askeri güçleri, IŞİD kümeleri tarafından protesto edildi. Protesto sırasında tekbir getiren protestocu kümeler, İsrail askerlerine ateş açtı. Bu gelişme üzerine İsrail bölgede tanklar dayanağında operasyon yaptı. Bölgedeki stratejik noktalara tanklar konuşlandırılırken kimi köylerde operasyonlar gerçekleştirildi.
İsrail askerlerinin bölgede birçok köyü denetim altına alarak halka, ellerindeki silahları teslim etmeleri için mühlet verdi. İsrail askerlerinin bölgedeki aramalarda çok sayıda silah ele geçirdiği bildirildi.
SMO-PYD/DSG çatışması devam ediyor
Tel Rıfat ve Münbiç’ten çekilerek Fırat’ın batısını büsbütün boşaltan PYD/DSG ile SMO silahlı kümeleri ortasında ABD’nin teşebbüsü ile sağlanan ateşkesin geçen hafta sona ermesi ile şiddetlenen çatışmalar bölgede artarak sürüyor. Elektrik üretiminin yapıldığı Tişrin Barajı ile Kobani’ye (Ayn el Arap) açılan stratejik ehemmiyetteki Karakozak köprüsünü almak gayesiyle taarruzlarını arttıran SMO kümelerinin PYD/DSG’nin karşı atak başlatması ile geri çekildiği bildirildi. Akın sonrası çekildikleri Fırat’ın batısına tekrar giren PYD/DSG kümeleri ile SMO silahlı güçleri ortasında Münbiç etrafında çatışmalar sürüyor.
Çatışmaların sona ermesine yönelik bölgedeki ABD göçlerinin iki küme ortasındaki teşebbüsü ise devam ediyor.